Wij zijn licht- Gerda Blees

Een bizar nieuwsbericht uit 2017 vormde de basis voor de debuutroman van Gerda Blees. Een 61-jarige bewoonster van een spirituele leefgroep overleed aan de gevolgen van ondervoeding, terwijl ze probeerde te leven op een dieet van lucht, licht, liefde en muziek. In het boek ´Wij zijn licht´ gaat het verhaal verder, wanneer de overgebleven drie bewoners door de politie worden opgepakt door nalatigheid rondom het sterven van Elisabeth. Waarom greep niemand in? Of is er zelfs sprake van dood door schuld? 

In 25 hoofdstukken, met elk een geheel eigen perspectief, wordt het verhaal uit de doeken gedaan, en op een wel heel bijzondere wijze. De meeste van deze perspectieven zijn namelijk abstract, of vertellen vanuit levenloze voorwerpen. Wij zijn de feiten, wij zijn de nacht, wij zijn ons dagelijks brood, de pen, de sigaretten, wij zijn cognitieve dissonantie. We maken kennis met de vertellers, waardoor we telkens nieuwe puzzelstukjes kunnen leggen over wat voorafging aan het overlijden en wat de andere woongroepbewoners in het politie-onderzoek doormaken. Niet alleen is de vertelvorm bijzonder, Blees slaagt er bovenal in om de perspectieven echt te laten leven, door ze zinnen toe te bedelen die passen bij het perspectief en af te wisselen in zinsbouw en -tempo. Hierdoor wordt een compleet beeld van de situatie geschetst. 

 ‘Wij zijn het verhaal. Langzaam en voorspelbaar stevenen wij op onze afloop af – de climax, of de anticlimax, dat valt nog te bezien. Wij vermoeden dat het een anticlimax wordt, als de schrijver zo door blijft gaan.’

Het verhaal zelf doet ook haar zegje, en weet de vinger op de zere plek te leggen. Wie een spannend boek verwacht met een sterk einde of oordeel over wie er schuldig is, heeft zich verkeken. Brees laat dit namelijk tussenbeide en laat de lezer ook met diverse vragen zitten. En dat lijkt ook precies het doel te zijn van de bijzondere roman. Het boek zette mij namelijk aan het denken, over hoe gemakkelijk men meegevoerd kan worden in alternatieve waarheden, maar ook over groepsdruk en schuld. Tijdloze thematiek die terug blijft komen, en waarbij niet een specifieke casus, maar het algemene onderwerp onze aandacht behoeft. 

Met ´Wij zijn licht´ brengt Gerda Brees in mooie zinnen en een gewaagd perspectief zware onderwerpen naar voren, die gelukkig door de nodige humor, maar bovenal door de literaire vormgeving toch ook niet beladen voelt. 

Titel: Wij zijn licht

Auteur: Gerda Blees

Uitgeverij: Podium (2021)

Bladzijden: 212